Wyroki SOKiK w sprawach klauzul przeliczeniowych a umowy zawarte przed ich wydaniem – umowa frankowa

Dnia 1 grudnia 2010 r. zapadł wyrok w sprawie wszczętej przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów przeciwko Bank Millennium S.A. (sygn. akt XVII AmC 426/09). Sąd uznał za niedozwolone i zakazał wykorzystywania na przyszłość Bankowi Millennium postanowień wzorca umowy o treści:

a) „Kredyt jest indeksowany do CHF/USD/EUR, po przeliczeniu wypłaconej kwoty zgodnie z kursem kupna CHF/USD/EUR według Tabeli Kursów Walut Obcych obowiązującej w Banku Millennium w dniu uruchomienia kredytu lub transzy.”,

b) „W przypadku kredytu indeksowanego kursem waluty obcej kwota raty spłaty obliczona jest według kursu sprzedaży dewiz, obowiązującego w Banku na podstawie obowiązującej w Banku Tabeli Kursów Walut Obcych z dnia spłaty.”

Poza powyższym powództwem inna instytucja oraz para osób prywatnych pozwały dwa kolejne banki. W rezultacie: 

a) 27 grudnia 2010 r. Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów wydał wyrok przeciwko Bank BPH S.A. w sprawie o sygn. akt XVII AmC 5344/11 zgodnie z którym uznał za niedozwolone i zakazał Bankowi BPH Spółka Akcyjna z siedzibą w Krakowie wykorzystywania w obrocie z konsumentami postanowienia wzorca umownego o treści: „Umowa kredytu denominowanego na zakup pojazdu i kredytu gotówkowego nr…”, oraz o treści: „Kredytobiorca zobowiązuje się dokonywać spłaty kredytu, w wysokościach i terminach podanych w Załączniku nr 1 do Umowy –kalendarzu spłat na rachunek Banku nr: (…) (decyduje data wpływu na rachunek Banku), które będą zaliczane w następującej kolejności: należne opłaty i prowizje, odsetki umowne, kapitał kredytu i odsetki karne. Kwoty wskazane w kalendarzu spłat podane są w walucie kredytu. Spłaty dokonywane będą przez Kredytobiorcę w złotych, po uprzednim przeliczeniu spłaty wg kursu GE Money Banku S.A. (kursu Banku). Kurs Banku jest to średni kurs złotego w stosunku do waluty kredytu opublikowany w danym dniu w prasie przez NBP, powiększony o zmienną marżę kursową Banku, która w dniu udzielania kredytu wynosi 0,06. Marża kursowa może ulegać zmianom i jest uzależniona od rozpiętości kursów kupna i sprzedaży waluty kredytu na rynku walutowym.”;

b) 3 sierpnia 2012 r. Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów wydał wyrok przeciwko BRE Bank S.A. (obecnie mBank) w sprawie o sygn. akt XVII AmC 1531/09, zgodnie z którym za niedozwolone i zakazane na przyszłość uznano stosowanie zapisu o treści: „Raty kapitałowo-odsetkowe oraz raty odsetkowe spłacane są w złotych po uprzednim ich przeliczeniu wg kursu sprzedaży CHF z tabeli kursowej BRE Banku S.A. obowiązującego na dzień spłaty z godziny 14:50”.

Wyrok SOKiK – wpływ na kredyty frankowe (umowa frankowa)

Powyższe wyroki odbiły się szumnym echem wśród opinii publicznej i zdawało się, że teraz sprawa kredytów frankowych zostanie już szybko w Polsce rozwiązana. Przyszłość pokazała jednak, że był to ważny ale jeden z wielu krok kredytobiorców do uwolnienia się od toksycznego kredytu. Szybko okazało się to, co dla prawników jest oczywiste – skutkiem wyroku SOKiK jest jedynie obowiązek zaniechania stosowania takich klauzul na przyszłość w umowach z konsumentami. Wyrok SOKiK nie ma prawnego wpływu na byt umów zawartych. Niemalże wszystkie umowy kredytów frankowych zostały zawarte przed rokiem 2010. W tych sprawach klienci muszą skierować do sądu indywidualne pozwy.

Nie oznacza to, że wyroki te są bez znaczenia dla sprawy frankowej. Były to pierwsze orzeczenia sądowe, które ujawniły nieprawidłowości w umowach kredytów. Argumentacja prawna w nich zawarta stanowi silne wsparcie pozwów indywidualnych, szczególnie kierowanych przeciwko Bank Millennium S.A., mBank S.A. oraz Bank BPH S.A.