Umowa frankowa była popularną formą kredytu mieszkaniowego w Polsce 15 lat temu. Dziś unieważnienie umowy frankowej jest motywem przewodnim kilku tysięcy procesów sądowych rocznie. Obecnie można powiedzieć, że Frankowicze mają wygraną z bankiem w kieszeni.
Przed rozpoczęciem procesu sądowego ważne jest, aby być świadomym konsekwencji, jakie mogą wyniknąć z ewentualnego zwycięstwa. Nie można wpaść w pułapkę fałszywego myślenia, że wygrana z bankiem zwalnia kredytobiorcę z jakiegokolwiek działania. Podpowiadamy, z czym musi zmierzyć się kredytobiorca po unieważnieniu umowy frankowej.
Ile trwa uprawomocnienie wyroku frankowego?
Zanim wkroczymy na ścieżkę sądową, musimy się przygotować, że proces prawdopodobnie będzie toczył się przez kilka lat. Najpewniej w którymś momencie przestaniemy śledzić na bieżąco przebieg postępowania, akceptując fakt, że procedury i tak będą toczyły się swoim rytmem. Trzeba wziąć pod uwagę, że chociaż sądy działają teraz o wiele sprawniej niż kilka lat temu, obłożenie w dalszym ciągu znacznie wydłuża czas trwania postępowania.
Proces frankowy zazwyczaj składa się z sądu I i II instancji. Nie jest to formalny wymóg. Taki obrót sprawy wynika z faktu, że gdy bank przegra w sądzie I instancji, w większości przypadków składa apelację i sprawa trafia do sądu II instancji. Ogólnie rzecz biorąc, cały proces może trwać około 3 lat-czasem dłużej, czasem krócej.
Jeśli apelacja w sprawie frankowej nie zostanie złożona w terminie 14 dni od ogłoszenia uzasadnienia wyroku, orzeczenie sądu staje się prawomocne. Oznacza to definitywną przegraną banku i brak możliwości odwołania się od wyroku.
Wygrana z bankiem i co dalej?
Wygrana z bankiem w sporze frankowym oznacza, że kredytobiorca odzyska pieniądze, które ówcześnie stracił nadpłacając raty kredytu. Po usłyszeniu korzystnego wyroku dochodzi do rozliczenia z bankiem po stwierdzeniu nieważności umowy frankowej.
Znaczy to, że nie tylko bank musi zwrócić kredytobiorcy sumę pobranych od niego rat, ale na kredytobiorcy leży odpowiedzialność zwrotu kapitału. Wygrana Frankowicza jest o tyle istotna, że rozliczenie po unieważnieniu umowy frankowej obejmuje również sumę niesłusznie nadpłaconych przez kredytobiorcę rat.
Oszacuj potencjalną kwotę do odzyskania z banku już teraz – kalkulator frankowy
Oświadczenie o potrąceniu w sprawie frankowej
Na ten moment banki nie mają wielu możliwości, by w trakcie procesu frankowego “przeciągnąć sznur” na swoją stronę. Ujednolicenie systemu sądownictwa w kwestii orzekania w sprawach frankowych zaskutkowało tym, że banki przegrywają na skalę masową. Oświadczenie o potrąceniu (zarzut potrącenia) jest rozwiązaniem pozornie korzystnym dla kredytobiorców, często jednak działającym na korzyść instytucji finansowych.
Mówiąc w skrócie, oświadczenie o potrąceniu to dokument gwarantujący, że roszczenie zostanie przez sąd umorzone do kwoty mniejszej wierzytelności. Jeżeli bank udzielił Ci kredytu na 400 tys. zł, a Ty spłaciłeś 420 tys. zł, to po sporządzeniu oświadczenia bank będzie zobowiązany zwrócić 20 tys. zł.
Wydaje się, że takie rozwiązanie jest korzystne dla Frankowiczów. Zarzut potrącenia w sprawie frankowej ma na celu zaspokojenie roszczeń kredytobiorcy w całości lub części. Jeśli bank zgłasza ten zarzut i sąd uznaje umowę za nieważną, może to skutkować oddaleniem powództwa klienta o zapłatę części kwoty lub nałożeniem na niego części kosztów procesu.
Co z rozliczeniem z bankiem po unieważnieniu umowy frankowej? TSUE wskazuje kierunek
Zgodnie z wyrokiem TSUE z 15 czerwca 2023 r. b.r. kredytobiorcy nie muszą obawiać się, że bankowi należy się tzw. wynagrodzenie za korzystanie z kapitału.
Oznacza to, że po unieważnieniu umowy kredytobiorcy rozlicza się z bankiem tylko z kwoty równej udzielonym świadczeniom. Z drugiej jednak strony Frankowicze mają prawo dochodzić roszczeń wykraczających poza kwotę udzieloną im przez bank w ramach kredytu.
Czy warto unieważnić umowę frankową?
Liczne wygrane sprawy frankowe forum skłaniają wahających się kredytobiorców do działania. Najnowsze wyroki jednoznacznie wskazują na przewagę klienta w sporach dotyczących kredytów we frankach.
Jakie problemy pojawiają się po unieważnieniu umowy?
Zdarza się, że po nawet po ogłoszeniu wyroku sądu banki próbują utrudnić życie kredytobiorcom, sprawiając kłopoty przy próbie rozliczenia.
Karygodnym podejściem ze strony instytucji finansowych jest nierespektowanie orzeczenia dotyczącego unieważnienia umowy frankowej. Niestety bywają przypadki, że pomimo orzeczenia sądu, banki w dalszym ciągu domagają się od kredytobiorcy środków pieniężnych. Wówczas dokonuje się egzekucji komorniczej, sytuacja ta należy jednak do rzadkości, bowiem banki ponosiłyby wówczas dodatkowe koszty egzekucji.
Co daje unieważnienie umowy kredytowej?
Stwierdzenie nieważności umowy to przede wszystkim poczucie ulgi i wolności, jakie daje zerwanie układu z bankiem. Unieważnienie umowy frankowej znosi obowiązek dalszej spłaty kredytu przez kredytobiorcę.
Bibliografia
- Karasek-Wojciechowicz I., Niedozwolone postanowienia umowne powodujące brak związania umową oraz przesłanki ich zastąpienia, [w:] Transformacje prawa prywatnego”, 2021, dostępne online: [http://www.transformacje.pl/wp-content/uploads/2021/06/TPP-2-2021-Krasek.pdf]
- Sikorski G., Nieważność umowy kredytu indeksowanego i denominowanego na skutek zastosowania w niej nieuczciwych postanowień, [w:] “Nauki Humanistyczne”, 2021, s. 161-189, dostępne online: [https://www.ksiegarnia.beck.pl/media/product_custom_files/1/9/19004-monitor-prawniczy-nr-2-2020-fragment.pdf]
- Szymański M., Eliminacja abuzywnej klauzuli waloryzacyjnej umowy kredytu indeksowanego do franka szwajcarskiego, [w:] “Transformacje prawa prywatnego”, 2020, dostępne online:[https://journals.law.uj.edu.pl/TPP/article/view/998]
