Mediacje to jedno z narzędzi do rozwiązywania konfliktów. W przeciwieństwie do negocjacji proces ten może odbywać się za pośrednictwem Sądu Polubownego, tworząc tym samym iluzję, że bank faktycznie chce rozwiązać spór w sposób uczciwy. Czy mediacje z bankiem mają sens, czy to tylko ładnie opakowana gra pozorów?
Czytaj również: Mediacje w sprawie kredytu frankowego – czy warto?
Procedura mediacji
Mediacje to forma negocjacji warunków umowy w obecności osoby trzeciej (mediatora). Jego rola sprowadza się do zachęcania stron konfliktu do prowadzenia dialogu, mającego na celu wypracowanie kompromisu. Mediator jest bezstronny, na próżno więc liczyć, że wesprze frankowiczów w trakcie mediacji.
Mediacje realizowane są na ogół z inicjatywny banku, który za wszelką cenę stara się uniknąć procesu w sądzie. Ugoda mediacyjna to dla instytucji finansowych szansa na ograniczenie strat finansowych.
Procedura mediacyjna ma prowadzić do zawarcia ugody sądowej lub pozasądowej. Warto podkreślić, że mediacja przeprowadzona na etapie postępowania sądowego praktycznie zawsze oznacza dużo lepszą propozycję banku niż mediacja przed skierowaniem pozwu.
Niektóre banki np. PKO BP, zachęcają do podjęcia sądowych mediacji przy pomocy Sądu Polubownego. Frankowicze zyskują wrażenie, jakoby bank miał czyste intencje. W praktyce okazuje się, że instytucje finansowe zręcznie manipulują dialogiem w taki sposób, że warunki ugody są dla frankowiczów nierentowne. Z kolei podpisanie ugody z bankiem uniemożliwia złożenie pozwu w późniejszym czasie.
Przygotowanie do mediacji
Mediacje mają sens tylko wtedy, gdy umowa skonstruowana jest w taki sposób, że ciężko jest udowodnić jej wadliwość. Wówczas szansa na wygraną w sądzie jest wątpliwa, a ugoda to jedyny sposób na pozbycie się ryzyka kursowego.
Jeżeli po wstępnej analizie okazuje się, że abuzywność umowy frankowej będzie trudna do uargumentowania, najlepszym rozwiązaniem będzie mediacja sądowa. Po pierwsze, strony nie muszą dogadywać się w kwestii wyboru mediatora.Oznacza to, że do sprawy zostanie przydzielony mediator obcy dla obu stron. Po drugie, wciąż istnieje szansa, że bank w obawie przed negatywnymi skutkami procesu zaproponuje względnie korzystne warunki.
Mediator nie broni żadnej ze stron – czy to znaczy, że kredytobiorca jest zdany tylko na siebie? Przeciwnie. Do mediacji dopuszczeni są pełnomocnicy stron. Co więcej, to bardzo ważne, aby frankowicze mieli reprezentantów operujących fachową wiedzą, którzy nie ulegną emocjom w tracie dyskusji.
Zanim w ogóle do mediacji dojdzie, każda ze stron musi wyrazić zgodę. Kredytobiorca może czekać, aż bank złoży mu propozycję ugody lub złożyć wniosek o mediacje w oddziale, lub internetowo. Jeżeli bank przystanie na propozycję, jest to równoznaczne z podpisaniem umowy o mediacje. Biorąc pod uwagę aktualną pozycję banków na tle problemu frankowego, większość z nich sama wychodzi z zachętą do podpisania ugody.
Otwarcie mediacji
Jeszcze przed oficjalnym spotkaniem bank musi przekazać umowę o mediację do Centrum Mediacji. Kolejno sprawa zostaje przekazana do mediatora wybranego przez Prezesa Sądu Polubownego (o ile mediator nie został wybrany na drodze mediacji pozasądowej). Następny krok należy do mediatora, który skontaktuje się ze stronami, ustalając datę i miejsce mediacji. Przydzielenie mediatora przez z listy sądowej może nieco wydłużyć postępowanie.
W ramach wprowadzenia pełnomocnicy przedstawiają stanowiska wstępne stron, które zostały wcześniej szczegółowo omówione między pełnomocnictwem a stronami konfliktu. „Wstępne”, gdyż w ramach kompromisu każda ze stron będzie musiała przystać na pewne ustępstwa. Czas trwania mediacji to kwestia indywidualna, ale sprawa powinna zostać rozstrzygnięta w trakcie jednego, maksymalnie kilkugodzinnego spotkania.
Niezależnie od tego, czy mediacje zakończyły się pomyślnie, czy strony nie doszły do porozumienia, mediator spisuje protokół z mediacji. Po wypracowaniu satysfakcjonujących warunków ugody przychodzi moment na zatwierdzenie ugody przez sąd. Porozumienie zawarte w obecności mediatora ma taką samą moc, co ugoda przed sądem.
Mediacje – czy warto?
Frankowicze słusznie mają pewne obawy przed podjęciem mediacji. Przydzielenie mediatora pochodzącego z Sądu Polubownego przy KNF wiąże się z pewną kontrowersją. Mianowicie kredytobiorcy pamiętają, że w trakcie posiedzenia TSUE w sprawie wynagrodzenia za korzystanie z kapitału prezes Komisji Nadzoru Finansowego opowiedział się po stronie banków. Teoretycznie mediator nie ma prawa opowiadać się po żadnej ze stron. W praktyce zdarza się, że bank daje propozycji typu „wszystko, albo nic”, a mediator nie sugeruje ustępstw z jego strony.
Druga kwestia jest taka, że o ile nie ma żadnych wątpliwości co do wadliwości umowy, warto pozwać bank. Tylko sądowe unieważnienie umowy jest w stanie zrekompensować ponoszone latami straty. Oczywistym jest to, że bank będzie zachęcał do podpisania ugody, bo to dla niego wygodniejsze rozwiązanie. Zwłaszcza że z każdym rokiem frankowicze umacniają swoją pozycję na tle orzecznictwa.
Bank zaproponował Ci ugodę? Chcesz zawalczyć o swoje prawa, ale nie wiesz, od czego zacząć? Kancelaria frankowa Toruń to doświadczony gracz w środowisku specjalizującym się w sprawach frankowych. Zakończyliśmy pozytywnie ponad 400 procesów frankowych w sądzie I instancji i ponad 100 w sądzie II instancji. Rozumiemy potrzeby naszych klientów, a do każdej sprawy podchodzimy indywidualnie. Nie jesteś pewien, jakie korzyści daje unieważnienie umowy frankowej? Skorzystaj z kalkulatora frankowego i sam się przekonaj.
Jak przebiega proces mediacji?
Mediacje zawsze powinny być poprzedzone konsultacją ze specjalistą. Przebieg mediacji można przedstawić w następujących krokach:
- złożenie wniosku o mediacje/złożenie propozycji ugodowej przez bank;
- podpisanie umowy o mediacje;
- przydzielenie mediatora;
- wyznaczenie miejsca i daty mediacji;
- mediacje;
- zatwierdzenie ugody przez sąd (jeżeli do ugody doszło).
O co pyta mediator?
Mówiąc wprost, mediator nie jest od zadawania pytań. Jeśli już, to zadaje on tylko pytania naprowadzające na właściwy tor rozmowy.
W jaki sposób mediator pomaga stronom w rozwiązywaniu sporu?
Mediator jest neutralny, a jego zadaniem jest podtrzymanie dialogu.
Jakie są różnice między mediacją sądową a mediacją pozasądową?
Główna różnica polega na wskazaniu mediatora. Na drodze mediacji pozasądowej strony wskazują wybranego przez siebie mediatora. Mediacja sądowa oznacza przydzielenie mediatora z listy.
Co to jest protokół z mediacji i co zawiera?
Protokół z mediacji zawiera podstawowe informacje, takie jak wskazanie stron, adres oraz imię i nazwisko mediatora. Przede wszystkim jednak w protokole odnotowany jest wynik mediacji.
Jakie są korzyści z zatwierdzenia ugody przez sąd?
Z punktu widzenia kredytobiorców, mediacje sądowe na ogół oznaczają większą uległość ze strony banku, który próbuje uniknąć rozprawy przed sądem.
Jakie są obowiązki mediatora w procesie mediacji?
Mediator ma za zadanie zorganizować mediacje i ułatwić wypracowanie warunków satysfakcjonujących dla obu stron.
Bibliografia:
- Wąsowska A., Mediacje w sprawach kredytów “walutowych”. Analiza krytyczna, [w:]”Mediacja: od rozmowy do porozumienia”, Warszawa, s. 49-52
