Kulminacyjnym i najbardziej oczekiwanym momentem każdego postępowania jest oczywiście wyrok, czyli wydanie orzeczenia, w którym dowiemy się czy sąd zgodzi się z naszymi argumentami, przyzna nam rację i orzeknie na naszą korzyść. Jednak samo wydanie wyroku nie oznacza, że możemy zacząć świętować. Aby wyrok miał moc prawną i mógł obowiązywać, musi być prawomocny. Co to znaczy i ile trwa uprawomocnienie się wyroku? To zależy.
Kiedy wyrok jest prawomocny?
Wyrok prawomocny jest wtedy, kiedy nie przysługują wobec niego środki zaskarżania. Artykuł 78 Konstytucji podaje, że „Każda ze stron ma prawo do zaskarżenia orzeczeń i decyzji wydanych w pierwszej instancji.” Środkiem zaskarżenia w postępowaniu cywilnym (czyli tym który nas interesuje w sprawach bankowych) jest apelacja.
Apelacja jest to środek zaskarżenia wyroku sądowego, który umożliwia stronie postępowania cywilnego skierowanie sprawy do wyższego organu sądowego w celu ponownego rozpatrzenia. Jest to procedura, która daje możliwość przekonania sądu drugiej instancji o błędzie popełnionym przez sąd pierwszej instancji.
Aby złożyć apelację, strony najpierw muszą w ciągu 7 dni od ogłoszenia lub doręczenia wyroku (jeśli wydany był na posiedzeniu niejawnym) złożyć wniosek o jego uzasadnienie a następnie w ciągu 14 dni od otrzymania uzasadnienia wyroku mogą wnieść apelację. W szczególnym wypadku możliwe jest także przedłużenie terminu na złożenie apelacji do 21 dni od otrzymania uzasadnienia.
W przypadku uwzględnienia apelacji, sąd drugiej instancji może podtrzymać orzeczenie poprzedniego sądu, zmienić je lub uchylić i przekazać sprawę do ponownego rozpatrzenia. Apelacja jest ważnym narzędziem w systemie prawnym, które zapewnia stronom możliwość odwołania się od niekorzystnego dla nich wyroku i uzyskania sprawiedliwego rozstrzygnięcia. Na długość postępowania składa się bardzo wiele czynników, takich jak złożoność sprawy, obłożenie sądów, ilość spraw, dostępność sędziów i terminów oraz wiele innych. Dlatego postępowanie apelacyjne trwa około 6-18 miesięcy od dnia złożenia apelacji.
Podsumowując wyrok może stać się prawomocny:
- Po upływie 7 dni od jego ogłoszenia – jeśli żadna ze stron nie złożyła wniosku o uzasadnienie
- Po upływie 14 dni (a w pewnych wypadkach 21 dni) od doręczenia uzasadnienia – jeśli strona, która wnioskowała o uzasadnienie nie złoży apelacji
- Z momentem wydania wyroku sądu II instancji – jeśli któraś ze stron taką apelację wniosła.
Co po Wyroku Zaocznym?
Uprawomocnienie wygląda trochę inaczej w przypadku Wyroku Zaocznego, który jest wydawany w przypadku, gdy pozwany nie ma możliwości stawić się na rozprawie. Wyrok zaoczny może być również wydany w sytuacji, gdy strona pozwana nie udziela odpowiedzi na pozew. Wyrok wysyłany jest pocztą a po jego odebraniu adresat ma 14 dni na sprzeciw. W tym przypadku nie składa się wniosku o uzasadnienie, a należy jedynie złożyć sprzeciw od otrzymanego wyroku.
Odrębną strukturę wyróżniamy także w przypadku otrzymania nakazu zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczych, postępowaniu upominawczym oraz nakazowym.
Nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym i nakazowym
Elektroniczne postępowanie upominawcze jest odrębnym rodzajem postępowania, w którym zostaje wydany nakaz do zapłaty w sprawach roszczeń pieniężnych o każdej wartości. Po otrzymaniu takiego nakazu, możemy albo opłacić kwotę, albo złożyć sprzeciw. Sprzeciw należy złożyć w terminie 14 dni od doręczenia nakazu, jeśli tego nie zrobimy – nakaz otrzyma status prawomocnego. Jeśli sprzeciw zostanie złożony w odpowiednim terminie to postępowanie zostanie umorzone.
Wobec nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym oraz nakazowym zasady są podobne. Możemy zaskarżyć taki nakaz zapłat – w przypadku postępowania upominawczego od nakazu zapłaty składa się sprzeciw w terminie 14 dni od doręczenia nakazu zapłaty natomiast w postępowaniu nakazowym wnosi się zarzuty w terminie 30 dni od doręczenia nakazu zapłaty.
Jeśli sprzeciw czy zarzuty zostaną skutecznie złożone to sprawa trafia do postępowania zwykłego natomiast jeśli nie odwołamy się w wyznaczonym terminie nakaz zapłaty się uprawomocni.
Jak więc widzimy sam fakt otrzymania wyroku lub nakazu nie oznacza jeszcze, że sprawa jest przesądzona a orzeczenie sądu będzie miało moc obowiązywania. Mimo że nie jest to temat prosty, to warto znać pojęcie uprawomocnienia oraz jego terminy, aby nie przegapić możliwości odwołania, a tym samym stracić szansę na uzyskanie satysfakcjonującej nas decyzji sądu.
