Kulminacyjnym i najbardziej oczekiwanym momentem każdego postępowania jest oczywiście wyrok, czyli wydanie orzeczenia, w którym dowiemy się czy sąd zgodzi się z naszymi argumentami, przyzna nam rację i orzeknie na naszą korzyść. Jednak samo wydanie wyroku nie oznacza, że możemy zacząć świętować. Aby wyrok miał moc prawną i mógł obowiązywać, musi być prawomocny. Co to znaczy i ile trwa uprawomocnienie się wyroku? To zależy.
Kiedy wyrok jest prawomocny?
Apelacja jest to środek zaskarżenia wyroku sądowego, który umożliwia stronie postępowania cywilnego skierowanie sprawy do wyższego organu sądowego w celu ponownego rozpatrzenia. Jest to procedura, która daje możliwość przekonania sądu drugiej instancji o błędzie popełnionym przez sąd pierwszej instancji.
Aby złożyć apelację, strony najpierw muszą w ciągu 7 dni od ogłoszenia lub doręczenia wyroku (jeśli wydany był na posiedzeniu niejawnym) złożyć wniosek o jego uzasadnienie a następnie w ciągu 14 dni od otrzymania uzasadnienia wyroku mogą wnieść apelację. W szczególnym wypadku możliwe jest także przedłużenie terminu na złożenie apelacji do 21 dni od otrzymania uzasadnienia.
W przypadku uwzględnienia apelacji, sąd drugiej instancji może podtrzymać orzeczenie poprzedniego sądu, zmienić je lub uchylić i przekazać sprawę do ponownego rozpatrzenia. Apelacja jest ważnym narzędziem w systemie prawnym, które zapewnia stronom możliwość odwołania się od niekorzystnego dla nich wyroku i uzyskania sprawiedliwego rozstrzygnięcia. Na długość postępowania składa się bardzo wiele czynników, takich jak złożoność sprawy, obłożenie sądów, ilość spraw, dostępność sędziów i terminów oraz wiele innych. Dlatego postępowanie apelacyjne trwa około 6-18 miesięcy od dnia złożenia apelacji.
Podsumowując wyrok może stać się prawomocny:
- Po upływie 7 dni od jego ogłoszenia – jeśli żadna ze stron nie złożyła wniosku o uzasadnienie
- Po upływie 14 dni (a w pewnych wypadkach 21 dni) od doręczenia uzasadnienia – jeśli strona, która wnioskowała o uzasadnienie nie złoży apelacji
- Z momentem wydania wyroku sądu II instancji – jeśli któraś ze stron taką apelację wniosła.
Co po Wyroku Zaocznym?
Uprawomocnienie wygląda trochę inaczej w przypadku Wyroku Zaocznego, który jest wydawany w przypadku, gdy pozwany nie ma możliwości stawić się na rozprawie. Wyrok zaoczny może być również wydany w sytuacji, gdy strona pozwana nie udziela odpowiedzi na pozew. Wyrok wysyłany jest pocztą a po jego odebraniu adresat ma 14 dni na sprzeciw. W tym przypadku nie składa się wniosku o uzasadnienie, a należy jedynie złożyć sprzeciw od otrzymanego wyroku.
Odrębną strukturę wyróżniamy także w przypadku otrzymania nakazu zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczych, postępowaniu upominawczym oraz nakazowym.
Nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym i nakazowym
Elektroniczne postępowanie upominawcze jest odrębnym rodzajem postępowania, w którym zostaje wydany nakaz do zapłaty w sprawach roszczeń pieniężnych o każdej wartości. Po otrzymaniu takiego nakazu, możemy albo opłacić kwotę, albo złożyć sprzeciw. Sprzeciw należy złożyć w terminie 14 dni od doręczenia nakazu, jeśli tego nie zrobimy – nakaz otrzyma status prawomocnego. Jeśli sprzeciw zostanie złożony w odpowiednim terminie to postępowanie zostanie umorzone.
Jeśli sprzeciw czy zarzuty zostaną skutecznie złożone to sprawa trafia do postępowania zwykłego natomiast jeśli nie odwołamy się w wyznaczonym terminie nakaz zapłaty się uprawomocni.
Jak więc widzimy sam fakt otrzymania wyroku lub nakazu nie oznacza jeszcze, że sprawa jest przesądzona a orzeczenie sądu będzie miało moc obowiązywania. Mimo że nie jest to temat prosty, to warto znać pojęcie uprawomocnienia oraz jego terminy, aby nie przegapić możliwości odwołania, a tym samym stracić szansę na uzyskanie satysfakcjonującej nas decyzji sądu.