Orzecznictwo w sprawach frankowych jest ugruntowane z korzyścią dla Frankowiczów. Oświadczenie o potrąceniu to narzędzie, które pozornie zabezpiecza interes kredytobiorcy, często działając na korzyść banku. Z artykułu dowiesz się między innymi, czym jest oświadczenie o potrąceniu i dlaczego zarzut potrącenia może być korzystny dla instytucji finansowych.
Czytaj również: Czym skutkuje unieważnienie kredytu frankowego?
Zarzut zatrzymania a potrącenie
Zarzut zatrzymania i zarzut potrącenia to pojęcia, które są często mylone przez osoby mające z takim nazewnictwem po raz pierwszy do czynienia. Pierwsze z pojęć dotyczy banków, które usilnie dążą do ograniczenia strat finansowych. Podnosząc zarzut zatrzymania oczekują, aby kredytobiorca zwrócił im kwotę równą wypłaconym środkom. W rzeczywistości kredytobiorcy i tak mają obowiązek rozliczyć się z bankiem. Praktyka pokazuje, że sądy nie ukształtowały jednolitej postawy w kwestii tego zagadnienia. Wątpliwości budzi przede wszystkim fakt, że zarzut zatrzymania dotyczy umowy o charakterze wzajemnym, a umów frankowych nie można uznać za świadczenia ekwiwalentne.
Każdy kredytobiorca powinien wiedzieć, czym jest tzw. potrącenie i związane z nim oświadczenie o potrąceniu. Złożenie takiego oświadczenia po wygraniu procesu frankowego ma dwa istotne cele:
- umarza roszczenie do niższej wierzytelności;
- ułatwia rozliczenie po unieważnieniu umowy frankowej.
Załóżmy, że bank udostępnił kredytobiorcy kwotę o wartości 400 tys. zł, a sąd zasądził na korzyść konsumenta kwotę równą 450 tys.zł. Złożenie oświadczenia o potrąceniu skutkuje tym, że roszczenie o zwrot 400 tys. zł zostaje umorzone, a roszczenie kredytobiorcy na kwotę 450 tys. zł obniża się o kwotę 400 tys. zł. W skrócie, w ten sposób kredytobiorca może żądać zwrotu nadwyżki w wysokości 50 tys. zł.
Jeśli chodzi o rozliczenie po unieważnieniu umowy frankowej, oświadczenie o potrąceniu daje kredytobiorcy pewność, że bank dokona zwrotu należnych im pieniędzy.
Dlaczego zarzut potrącenia jest dla kredytobiorcy pozornie korzystny?
Wspomnieliśmy, że złożenie oświadczenia o potrąceniu daje kredytobiorcy zarówno pewność, że bank zwróci mu „nadwyżkę”, jak i gwarancję, że bank rozliczy się z należnej mu kwoty. Dlaczego więc zarzut potrącenia może być dla Frankowiczów niekorzystny?
Problem polega na tym, że jeśli to bank zgłosił zarzut potrącenia, a sąd uznał umowę za nieważną, powództwo może zostać oddalone, a kredytobiorca zostanie obarczony częścią kwoty lub kosztami procesu.
Ewentualny zarzut potrącenia w sprawach frankowych
Aktualnie sąd nie uznaje „definitywnego” zarzutu potrącenia ze strony banku. Dzieje się tak ze względu na to, że bank nie może jednocześnie wskazać, że umowa nie zawiera klauzul abuzywnych (jest ważna) i domagać się zwrotu świadczeń z tytułu tejże umowy. W związku z tym instytucje finansowe podnoszą tzw. ewentualny zarzut potrącenia.
Jest to swego rodzaju ostatnie koło ratunkowe dla banku, gdyż ma on dwie możliwości:
- uznać, że umowa jest nieważna i wówczas złożyć zarzut definitywny;
- uznać, że umowa jest ważna i złożyć zarzut ewentualny.
Z oczywistych względów bank nie chce przyznać się do tego, że umowa jest wadliwa (nieważna), stąd składa ewentualny zarzut potrącenia.
Czy ktoś odzyskał pieniądze z kredytu Frankowicze?
Orzecznictwo jasno opowiada się po stronie konsumenta. Frankowicze wygrywają większość spraw, mogąc przy tym dochodzić roszczeń wykraczających poza kwotę kredytu.
Co to jest oświadczenie o skorzystaniu z prawa zatrzymania?
Prawo zatrzymania dotyczy sytuacji, w której po odstąpieniu od umowy obie strony zobowiązane są do zwrotu wzajemnych świadczeń.
Każda ze stron może złożyć oświadczenie o skorzystaniu z prawa zatrzymania kapitału, dopóki druga strona nie zaoferuje zwrotu otrzymanego świadczenia.
Czy Frankowicze będą płacić za korzystanie z kapitału?
Zgodnie z wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości z dnia 15 czerwca br., Frankowicze nie muszą wypłacać bankom wynagrodzenia za korzystanie z kapitału.
Jak wygląda rozliczenie z bankiem po wygranej sprawie frankowej?
Rozliczenie z bankiem po stwierdzeniu nieważności umowy frankowej polega na zwróceniu sobie wzajemnych roszczeń. Zgodnie z teorią dwóch kondycji sąd bada roszczenia obu stron niezależnie od siebie.
Skutkiem tego kredytobiorca zobowiązany jest do zwrotu równowartości otrzymanej kwoty. W zamian bank zwraca klientowi całość wpłaconej kwoty oraz ewentualne nadwyżki.
Zanim złożysz oświadczenie o potrąceniu, skonsultuj się ze specjalistą, który zbada Twoją sytuację.
Bibliografia
- Ciesielski J., Orzecznictwo TSUE w sprawach kredytów frankowych – najważniejsze kwestie oczekujące na rozstrzygnięcie (przedawnienie roszczeń, roszczenie o wynagrodzenie za korzystanie z kapitału), [w:]„Kwartalnik Prawa Międzynarodowego”, 2023, dostęp online: [https://prawomiedzynarodowe.ms.gov.pl/resources/html/article/details?id=610666&language=pl]
