Ogłoszenie upadłości konsumenckiej to wyjątkowo stresująca sytuacja dla dłużnika. Emocje budzą zarówno procedury prawne, jak i konsekwencje związane z ogłoszeniem bankructwa. Komu nie można ogłosić upadłości konsumenckiej? Jakie są obowiązki osoby, która chce ogłosić upadłość? Kiedy sąd odrzuci wniosek o ogłoszenie upadłości? To tylko część z szerokiej puli nurtujących pytań. W artykule postaramy się odpowiedzieć krótko i na temat na najczęściej zadawane pytania dotyczące upadłości konsumenckiej.
Czytaj również: Unieważnienie kredytu w EURO. Czy można to zrobić?
Czy każdy może ogłosić upadłość konsumencką?
Upadłość konsumencka to procedura, z której skorzystać mogą tylko wybrane osoby. Zacznijmy jednak od samego początku. Postępowanie upadłościowe dotyczy zarówno przedsiębiorców, jak i konsumentów. Status dłużnika w tej sprawie jest niezwykle istotny, gdyż w dużej mierze definiuje przebieg postępowania. Inaczej wygląda upadłość firmy, a inaczej upadłość osoby fizycznej. Na czym polegają te różnice? Przede wszystkim wiążą się one z kwestiami formalnymi, ale także stopniem skomplikowania i wysokością kosztów postępowania. Dla przykładu upadłość działalności gospodarczej w większości przypadków dotyczy długu o dużej wartości, na który składają się roszczenia kilku wierzycieli. Sprawa jest więc bardziej złożona i wymaga kompleksowego podejścia.
Teoretycznie wszyscy wiemy, czym różni się przedsiębiorca od konsumenta. Zdarza się jednak tak, że czasem osoba prowadząca działalność gospodarczą może posiadać status konsumenta np. w przypadku kredytów konsumenckich. Tego typu zawiłości często wprowadzają mętlik w głowach osób niezaznajomionych z tematem. W przypadku postępowania upadłościowego nie liczy się to, czy osoba zaciągnęła dług ściśle związany z firmą, a to, czy osoba w ogóle firmę prowadzi. Mówiąc prościej, jeśli Twoja działalność gospodarcza nie została zlikwidowana i wykreślona z CEIDG, nie możesz ogłosić upadłości konsumenckiej.
Jak zrobić upadłość konsumencką?
Postępowanie w sprawie ogłoszenia upadłości jest postępowaniem sądowym. W pierwszej kolejności dłużnik musi złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości. Dokument należy dostarczyć do wydziału gospodarczego sądu rejonowego. Jeśli najbliższy wydział gospodarczy znajduje się w odległym mieście, pismo można wysłać listem poleconym. Ważne jest tutaj dotrzymanie terminu. Wniosek należy złożyć nie później niż 30 dni od momentu wystąpienia stanu niewypłacalności. Opóźnienie może skutkować odrzuceniem wniosku.
Sąd na ogół rozpatruje wniosek w ciągu kilku miesięcy. Po ogłoszeniu upadłości do prowadzenia sprawy wyznaczany jest syndyk, czyli organ odpowiedzialny za zarządzanie majątkiem upadłego. Z doświadczenia wiemy, że syndyk, komornik i windykator niesłusznie wkładane są do jednej szuflady. O ile działania windykatora i komornika są ze sobą skojarzone, o tyle funkcja syndyka dotyczy zupełnie innego rodzaju postępowania, co najważniejsze, umotywowanego świadomą decyzją dłużnika. Syndyk likwiduje tylko tę część majątku, która wchodzi w skład masy upadłościowej. Dłużnicy często obawiają się, że zostaną całkowicie pozbawieni swojego majątku. W praktyce jednak część dobytku podlega ochronie, o czym traktuje art. 70-74 Prawa upadłościowego.
Kiedy sąd nie ogłosi upadłości konsumenckiej?
Zasada jest taka, że główną przesłanką do ogłoszenia upadłości konsumenckiej jest utrzymujący się stan niewypłacalności, czyli brak możliwości uregulowania zobowiązań. W myśl art. 11 Prawa Upadłościowego taki stan musi utrzymywać się dłużej niż 3 miesiące. Jest to kluczowy warunek, który musi spełnić konsument wnioskujący o ogłoszenie upadłości. Podkreślamy, że termin ten dotyczy wyłącznie osób ze statusem konsumenta. W przypadku przedsiębiorcy stan niewypłacalności musi utrzymywać się dłużej niż 24 miesiące.
Czy sąd może odmówić upadłości konsumenckiej?
Do niedawna osoby, które doprowadziły do powstania długu na skutek własnych zaniedbań, nie mogły liczyć na pozytywne rozpatrzenie wniosku o ogłoszenie upadłości. Tzw. rażące niedbalstwo to po prostu celowe działanie, które doprowadziło dłużnika do stanu niewypłacalności. Jest to pojęcie przeciwne definicji należytej staranności, o której mowa w art. 335 Kodeksu Cywilnego.
Zgodnie z nowelizacją przepisów z dnia 24 marca 2020 r., osoby, które doprowadziły do stanu niewypłacalności w sposób umyślny, również mają możliwość ogłoszenia upadłości konsumenckiej. W tym przypadku jednak dłużnik będzie zobowiązany spłacać wierzycieli nawet przez 7 lat, nie 3 lata, jak to odbywa się w przypadku standardowej procedury. Im dłużej trwa postępowanie, tym mniejsza szansa na umorzenie części długu.
Sąd odrzuci wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej, jeśli w przeciągu ostatnich 10 lat:
- Prowadzono już postępowania upadłościowe, w wyniku którego umorzono część lub całość długu;
- Prowadzono postępowanie upadłościowe, które zostało umorzone;
- Dłużnik nie dotrzymał planu spłaty wierzycieli;
- Dłużnik przyczynił się do pokrzywdzenia wierzycieli np. przez dokonanie aktu darowizny osobie trzeciej.
Przytoczone wyżej przykłady obrazują, jak poważną decyzją jest ogłoszenie upadłości konsumenckiej. Nie czekaj, napisz do nas. Sprawdzimy, czy to dla Ciebie najlepsze rozwiązanie.
Bibliografia:
- Głodowski W., Zakres podmiotowy i podstawy ogłoszenia „upadłości konsumenckiej”, [w:] „Państwo i Prawo”, 2010, dostępne online: [https://sip.lex.pl/komentarze-i-publikacje/artykuly/zakres-podmiotowy-i-podstawy-ogloszenia-upadlosci-konsumenckiej-151105383]
- Głodowski W., Postępowanie w przedmiocie ogłoszenia upadłości konsumenckiej, [w:] „RPEiS”, 2011, dostępne online: [https://repozytorium.amu.edu.pl/items/d1477b57-5a07-4b3c-9db4-0396c946dd94]
