Zagadnienie kredytu indeksowanego do waluty obcej stało się popularne wraz z pojawieniem się w dyskusji publicznej pojęcia tzw. ,,kredytu frankowego” oraz wzrostem popularności spraw sądowych na tym tle. Często bowiem, w środowisku niezwiązanym bezpośrednio z prawem, ekonomią czy bankowością, zamiennie posługiwano się pojęciami takimi jak kredyt frankowy, kredyt indeksowany czy denominowany do waluty obcej, gdy w rzeczywistości – są to odmienne od siebie pojęcia.
Sprawdź również: Mediacje z bankiem w sprawie kredytu we frankach
Czym jest kredyt indeksowany do waluty obcej?
Kredyt indeksowany do waluty obcej jest formą kredytu złotowego, w którym saldo kredytu wyrażone jest w walucie polskiej, a dopiero w momencie jego wypłaty, saldo zostaje przeliczone na walutę obcą, przykładowo do franka szwajcarskiego, jak również do innej waluty.
Pomimo obecności w swojej konstrukcji, odwołania do waluty obcej, to uwzględniając przepisy prawa bankowego dotyczące definicji umowy kredytu (m.in. art. 69), należy przyjąć, że kredyt indeksowany do waluty obcej jest jednak kredytem o charakterze złotowym, a nie walutowym.
Zatem przedstawiając definicję kredytu indeksowanego na prostym przykładzie, należy wskazać, że kredyt indeksowany, to kredyt, w którym:
- kwota kredytu wskazana w umowie wyrażona jest w złotych;
- wypłata kwoty kredytu następuje w złotych;
- spłata kredytu również następuje w złotych lub walucie do której indeksowany jest kredyt.
Czy kredyt indeksowany do waluty obcej jest kredytem złotowym?
Powstaje zatem pytanie, jaką funkcję w przypadku kredytów indeksowanych pełni obecność w ich konstrukcji, odwołania do waluty obcej. Od kursu waluty wskazanej w umowie zależy zarówno wysokość raty jak i całkowita kwota do spłaty.
Zatem kredytobiorca decydując się na umowę kredytu indeksowanego do waluty obcej wie jaką kwotę kredytu uzyska, jednak powstaje ryzyko związane z brakiem wiedzy co do wysokości raty jak i końcowego salda zadłużenia.
Czym jest kredyt denominowany walutą obcą?
Nieco odmiennie jest w przypadku kredytu denominowanego do waluty obcej. Jest to bowiem kredyt, w którym kwota kredytu wskazana w umowie wyrażona jest w walucie obcej i dopiero w momencie wypłaty następuje jej przeliczenie na walutę polską. W zależności od kursu waluty, kwota ta może być inna (wyższa lub niższa – w zależności od kursu), od kwoty wskazanej bezpośrednio w umowie.
Podsumowując powyższe, należy zatem wskazać, że kredyt denominowany do waluty obcej, to kredyt, w którym:
- kwota kredytu wskazana w umowie wyrażona jest w walucie obcej;
- wypłata kwoty kredytu następuje w złotych;
- spłata kredytu również następuje w złotych.
Czy kredyt denominowany do waluty obcej jest kredytem złotowym?
Pomimo sporów co do charakteru kredytu denominowanego, należy również stanąć na stanowisku, że jest to kredyt złotowy, bowiem waluta obca pojawia się tylko jako miernik wartości świadczenia strony umowy – pełni funkcje klauzuli waloryzacyjnej, natomiast sama umowa opiewa w rzeczywistości na walutę polską (tak też wyrok SN z 29.10.2019 r., sygn. akt IV CSK 309/18).
Dodatkowo, odmiennie niż w przypadku kredytu indeksowanego, w przypadku kredytu denominowanego powstaje ryzyko nie tylko w zakresie braku wiedzy na temat wysokości raty oraz salda zadłużenia zależnego od kursu waluty, ale również – kwoty kredytu w złotych, która faktycznie zostanie kredytobiorcy wypłacona. Przykładowo, jeśli pomiędzy zawarciem umowy kredytu, a wypłatą środków dojdzie do zmiany kursu waluty – kredytobiorca może uzyskać w walucie polskiej kwotę niższą od wnioskowanej.
Chcąc zatem dokonać oceny, jaki rodzaj umowy kredytowej występuje w konkretnym przypadku – należy przede wszystkim wziąć pod uwagę w jakiej walucie wskazana jest kwota udzielanego kredytu.
Wydawać by się mogło, że rozróżnienie pomiędzy wskazanymi rodzajami kredytów nie powinno powodować problemów. W praktyce jednak, przez wiele lat sami kredytodawcy nieprawidłowo określali charakter umowy kredytowej, przykładowo wskazując w definicji, że udzielają kredytu denominowanego, gdy w rzeczywistości z konstrukcji bezpośrednio wynikało, że udzielony kredyt miał charakter kredytu indeksowanego.
Dostępność kredytów waloryzowanych do waluty obcej
Kredyty indeksowane oraz denominowane do waluty obcej były popularne w szczególności w latach 2005-2008 jako kredyty indeksowane i denominowane do franka szwajcarskiego. Często jednak umowy te zawierały w sobie klauzule abuzywne – postanowienia niedozwolone, w związku z czym stały się podstawą wytaczanych przez kredytobiorców powództw sądowych. Należy wskazać, że z uwagi na obecność w treści umów kredytowych klauzul niedozwolonych – możliwe jest jednak skuteczne unieważnienie umowy zarówno kredytu indeksowanego jak i denominowanego do waluty obcej.
Sprawdź: Unieważnienie kredytu we frankach
Obecnie jednak, z związku z negatywnymi doświadczeniami kredytobiorców związanych z obecnością klauzul abuzywnych umowach indeksowanych i denominowanych do franka szwajcarskiego oraz wydaną przez Komisję Nadzoru Finansowego Rekomendacją S, uzyskanie kredytu waloryzowanego do waluty innej niż waluta osiąganych zarobków jest praktycznie niemożliwe.
Na czym polega kredyt indeksowany?
Kredyt indeksowany to forma kredytu złotowego, w którym saldo kredytu, które wyrażone jest w walucie polskiej, w momencie wypłaty, zostaje przeliczone na walutę obcą.
Czy kredyt indeksowany to kredyt walutowy?
Kredyt indeksowany to kredyt złotowy, ponieważ kwota kredytu wyrażana jest w złotych polskich.
Czym różni się kredyt indeksowany w walucie obcej od denominowanego w walucie obcej?
W przypadku kredytu indeksowanego – kredytobiorca otrzymuje taką kwotę, o jaką się ubiegał i która w umowie wyrażona jest w polskich złotych. W przypadku kredytu denominowanego – kwota kredytu wyrażona jest w walucie obcej i po przeliczeniu na złote polskie, może stanowić inną kwotę od tej wnioskowanej.
Czy można wziąć kredyt w innej walucie?
Obecnie, w związku z wydaniem przez Komisję Nadzoru Finansowego Rekomendacją S, kredyty walutowe oraz złotowe indeksowane lub denominowane do obcej waluty udzielane są osobom, które osiągają również zarobki w obcej walucie.
